Article author:
Elvis Mujkić, Vesna Novaković
Year the article was released:
2022
Edition in this Year:
2
Article abstract:
TESTIRANJE POUZDANOSTI MODELA ZA PREDIKCIJU PLATEŽNE NESPOSOBNOSTI U KRIZNIM USLOVIMA POSLOVANJA – COVID–19 NA PRIMJERU TRGOVAČKIH PREDUZEĆA IZ REPUBLIKE SRPSKE
Abstract: Prvi modeli za procjenu platežne (ne) sposobnosti privrednih subjekata su
razvijeni prije više od pola vijeka. Međutim, problematika procijene kreditne sposobnsoti
preduzeća je i danas aktuelna, naručito u trenutnim uslovima poslovanja, u vremenu
pandijemije COVID -19 i geopolitičkih dešavanja na istoku Evrope. U takvom
jednom ekstremno dinamičnom okruženju, veoma je bitno da se blagovremeno predvide
problemi u vezi sa platežnom sposobnošću, kako bi se spriječile sve negativne društveno
– ekonomske posljedice koje sa sobom povlači platežna nesposobnost privrednih
subjekata. Uzimajući u obzir navedeno, cilj ovog istraživanja je testiranje primjenjivosti
modela za procijenu platežne nesposobnosti preduzeća u trgovačkoj djelatnosi u
Republici Srpskoj u kriznim uslovima poslovanja. U tu svrhu korišćene su sljedeći pokazatelji
pouzdanosti modela: senzitivnost, specifičnost, greška tipa I, greška tipa II i
stopa opšte efikasnsoti svakog analiziranog modela. Istraživanjem je obuhvaćeno 455
preduzeća iz navedene privredne djelatnosti koja su u periodu od 2020-2021. godine
predala svoje finansijske izvještaje APIF-u. Rezultati koji su dobijeni potvrđuju glavnu
hipotezu da inostrani postojeći modeli za procijenu platežne nesposobnosti, koji ne
uzimaju u obzir uslove poslovanja u Republici Srpskoj, nisu primjenljivi u trgovačkoj
djelatnosti Republike Srpske u kriznim uslovima poslovanja.
razvijeni prije više od pola vijeka. Međutim, problematika procijene kreditne sposobnsoti
preduzeća je i danas aktuelna, naručito u trenutnim uslovima poslovanja, u vremenu
pandijemije COVID -19 i geopolitičkih dešavanja na istoku Evrope. U takvom
jednom ekstremno dinamičnom okruženju, veoma je bitno da se blagovremeno predvide
problemi u vezi sa platežnom sposobnošću, kako bi se spriječile sve negativne društveno
– ekonomske posljedice koje sa sobom povlači platežna nesposobnost privrednih
subjekata. Uzimajući u obzir navedeno, cilj ovog istraživanja je testiranje primjenjivosti
modela za procijenu platežne nesposobnosti preduzeća u trgovačkoj djelatnosi u
Republici Srpskoj u kriznim uslovima poslovanja. U tu svrhu korišćene su sljedeći pokazatelji
pouzdanosti modela: senzitivnost, specifičnost, greška tipa I, greška tipa II i
stopa opšte efikasnsoti svakog analiziranog modela. Istraživanjem je obuhvaćeno 455
preduzeća iz navedene privredne djelatnosti koja su u periodu od 2020-2021. godine
predala svoje finansijske izvještaje APIF-u. Rezultati koji su dobijeni potvrđuju glavnu
hipotezu da inostrani postojeći modeli za procijenu platežne nesposobnosti, koji ne
uzimaju u obzir uslove poslovanja u Republici Srpskoj, nisu primjenljivi u trgovačkoj
djelatnosti Republike Srpske u kriznim uslovima poslovanja.
Keywords: platežna nesposobnost; COVID – 19; modeli za ocjenu kreditne sposobnosti